مقاله ای از رامین پرهام – BBC Persian

غلط های املایی این نوشته را پیدا کنید!ه

بچه ها این کار فردای شماست

---

محور تهران – اورشلیم

نقدی بر اسرائیل‌ستیزی شیعی

در تکمیل مباحثی که در مناظره‌ی پرگار درباره‌ی اخلاقی بودن یا نبودن و ضروری بودن یا نبودن تحریم اسرائیل در قالب کارزار بی دی اِس( کمپین تحریم اسرائیل) مطرح شد، یادآوری چند نکته را لازم می‌دانم. برای طرح این نکات باید از چارچوب مشخصِ بی دی اِس( کمپین تحریم اسرائیل) ، که در مناظره و از زوایای مختلف به بحث گذاشته شد، خارج شوم و موضوع را در قالب کلی‌تر روابط ایران و اسرائیل از یک سو و منافع ملی ایران از سوی دیگر به بحث بگذارم. دلیل این کار هم به نظرم ساده است: روشنفکری و دیاسپورای کشوری که، در قالب عینی و مصطلح و رایج و حقیقی و حقوقی «ایران اسلامی»،صدرنشین شاخص فلاکت در جهان شده است، قاعدتاً باید اولویتی غیر از اسرائیل‌ستیزی و تحریم این کشور داشته باشد. در چنین شرایطی، اولویت روشنفکری که خود را نخست ایرانی می‌داند و تنها پس از آن است که هویّت خویش را در چارچوبی مذهبی یا شیعی یا سنی یا بی‌دین یا راست یا چپ یا سوسیال دموکرات یا لیبرال تعریف می‌کند، باید تحریم سیاسی و اقتصادی و مالی آنهایی باشد که از ایران ما ایرانی «اسلامی» و مفلوک ساخته‌اند، و نه تحریم علمی و مالی و تجاری و سیاسی کشوری که ایران ما با آن حتی مرز مشترک هم ندارد! در چنین شرایطی، اولویت روشنفکری و دیاسپورایی که قاعدتاً باید از آزادی نقد در جوامع پذیرای خود در راستای منافع ملی ایران بهره بجوید، می‌بایست در این مهم متجلی گردد که دست دکل‌فروشان و دیگر آقازاده‌های «بورسیه»ای و خانواده‌های ایشان از «بیت‌المال» کوتاه شود و تحریمی همه‌جانبه‌ بر علیه سران و مدیران ارشد نظامی که معلوم نیست به کدامین دلیل دُردانه‌های‌شان مدینه‌ فاضله و ام‌القراء ابوی را گذاشته، در لندن و تورنتو و کوالالامپور … سرگرم «تحصیل» و عبادت و تجارت اند، در کارزاری جانانه شکل گیرد. چرا که از قدیم گفته‌اند چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است!

ریشه‌یابی اسرائیل‌ستیزی شیعی در ایران: یومیه شرق، پرآودآی روشنفکری شیعه در «ایران اسلامی»، در شماره ۲۶۲۴ خود در ۱۵ تیرماه، مطلبی آورده است تحت عنوان «قطع رابطه با اسرائیل به دستور مصدق». شاکی از اینکه «رُخداد دیپلماتیک»ی از این دست این روزها «مغفول» مانده است، مقاله‌‌نویسِ شرق، با تحسین از «روحیه ضدامپریالیست» مصدق، «پیشوای ایران»، و تأثیر آن بر کشورهای عربی و به‌ویژه مصر، از قول «جوانان مجاهد بغداد» و نامه‌ای که به آیت‌الله کاشانی نوشته بودند، می‌آورد: «ایران مرکز خطرناکی برای جاسوسی علیه دولت‌های عربی شده است و حال آنکه دولت‌های مزبور اسرائیل را محاصره اقتصادی نموده تا بدین‌وسیله آن را فقیر و بالاخره از پای درآوردند. شناسایی دولت دستجات یهود از طرف دولت مسلمان ایران ضربه‌ی مهلکی بر پیکر دولت اسلامی و عربی می‌باشد. بدین وسیله استدعا داریم نفوذ مذهبی و سیاسی خود را در نزد میهن‌پرست غیرتمند، دکتر مصدق، به کار ببندید تا هرگونه ارتباطی را بین ملت مسلمان ایران و بین یهود قطع نمایند.» باری، «محاصره اقتصادی» و «فقیر کردن» اسرائیل تا «از پای درآوردن دولت دستجات یهود» از یک سو و، از سوی دیگر، تقلیل ایران به دولتی مسلمان و تحلیل آن در پیکر دولت‌های اسلامی، حدیث ویرانگری است که ریشه‌های آن در ایران به شکل‌گیری ائتلاف ضدّملی معروف به ملی – مذهبی بازمی‌گردد، ائتلافی که نه کمترین نشانه‌ای از دستآوردهای ملی آن پیدا ست و نه در مذهبی بودن آن کوچک‌ترین تردیدی.

منافع ایران و منافع «ایران اسلامی» دوتاست: احمد کسروی در باب شیعه‌گری و تضادّ بنیادین آن با عقلانیّت و تجددّ در بستر مشروطه‌خواهی می‌گوید: «کیش شیعی و مشروطه اروپایی دوتاست و این دو را با یکدیگر ترکیب کردن هرگز نتوانست.» فلاکت «ایران اسلامی» خود گویای درستی و ژرف‌اندیشی تشخیص بجای کسروی از بیماری گفتمان سیاسی در ایران است. چراکه یک‌شبه نمی‌شود اقتصاد پیشروی کشوری را صدرنشین شاخصِ فلاکت در جهان کرد. برخلافِ مذهب، سیاست و اقتصاد معجزه نمی‌شناسد! مفلوک کردن یک اقتصاد عرفی و پیشرو مستلزم ایدئولوژی و نظامی است مذهبی که اوجب واجبات آن حفظ نظام شرعی باشد و نه پاسداری از منافع ملی. انکار این مهم نیز مستلزم مغرضانی است که نام‌گذاری یک خیابان در قاهره به نام مصدق را امری مغفول‌شده در تاریخ رُخدادهای دیپلماتیک ایران می‌دانند، ولی این نکته را ناگفته می‌گذارند که چنین کاری به فرمان جمال عبدالناصر ممکن شد، یعنی به حکم پوپولیستی که علمدار ناسیونالیزم عرببود، ناسیونالیزم عربی که از یک سو خواهان «نابودی کامل اسرائیل» بود و از سوی دیگر می‌رفت تاتحت تأثیر انکارناپذیر ناصردراجلاس عمومی اتحادیه عرب در ۱۴ آگوست ۱۹۶۳و در اوج قدرقدرتی ناصریزم و ایران‌ستیزی آشکار آن، استفاده از اصطلاح جعلی «خلیج عربی» بجای خلیج فارس در اسناد رسمی این دولت‌ها را به «اتفاق آراء الزامی کند».

تأثیرگذاری ایران در مناقشه‌ی فلسطینی‌ها با اسرائیل: ایرانی می‌توانست تأثیری سازنده، و نه مخرّب، در مناقشه‌ی فلسطینی‌ها با اسرائیل داشته باشد که هم با شمال و هم با جنوب، هم با غرب و هم با شرق، و هم با اعراب و هم با اسرائیل از بهترین سطح روابط همه‌جانبه برخوردار بود. ولی جریان اسرائیل‌ستیز در سیاست قرن‌بیستمی ایران با آن ایران همان کرد که با کسروی و با سپهبد رزم‌آرا و با شادروان بختیار و با اندیشه‌ی ملی کرد: ذبح عقلانیّت در محراب شریعت. ذبحی که ایران را «ایران اسلامی» و منزوی و فلاکت‌زده کرد. به راستی، میزان تأثیرگذاری بیرونی و منطقه‌ای و جهانی کشوری فلاکت‌زده که فساد و فحشا و اعتیاد و دزدی از سروکول آن بالا می‌رود، تا چه حدّ می‌تواند باشد؟ روشنفکری که خود را جهان‌وطنی می‌داند و فارق از هر گونه هویّت ملی، می‌تواند فعالانه در کارزارهای فراملی به سخنوری و کنشگری بپردازد. ولی روشنفکری که هویّت خود را ایرانی و تعلق خویش را به میهن خود و منافع آن می‌داند، عقلاً و اخلاقاً باید همّت خود را صرف پیشبرد منافع کشور و ملت کند. در کشوری که بانک‌های‌اش از «شرایط بادوام» خارج شده، با معضلات ژرف ساختاری، اعتباری، و نقدینگی روبرو بوده، سهم «مطالبات مشکوک‌الوصول‌»اش ۶۴ درصد و باوجود «حساب سرمایه»ای مساوی با ۷۱ هزار میلیارد تومان، حجم «مطالبات سوخته»‌اش به ۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است (!) اوجب واجبات روشنفکر چنین کشوری قاعدتاً باید چیزی جز اخلاقی بودن تحریم بانکی اسرائیل باشد! کشوری که سهم آب خود را از جمهوری اسلامی افغانستان هم نمی‌تواند بگیرد؛ کشوری که باوجود ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه در «صنعت هسته‌ای»، برق خود را از ارمنستان وارد می‌کند؛ کشوری که بزرگ‌ترین زخایر گاز دنیا را دارد و از ترکیه، یعنی از مشتری گاز خود (!)، نیروگاه گازی وارد می‌کند؛ کشوری که ده سال است «خط لوله صلح» به جمهوری اسلامی پاکستان می‌کشد و رئیس جمهوراش از آن دست خالی بازمی‌گردد؛ کشوری که سهم گازی خود از قطر را هم نمی‌تواند بگیرد؛ کشوری که سهم خود از دریای مازندران را نمی‌تواند بگیرد؛ کشوری که بزرگ‌ترین پلاتفرم نقل‌وانتقال و توزیع و مصرف تریاک و هروئین در جان است… روشنفکر چنین کشوری، عقلاً و اخلاقاً، باید دغدغه‌ای غیر از تحریم دانشگاه‌های اسرائیل داشته باشد که بخشِ مهمی از ایران‌شناسی در عصر حاضر و در بهترین سطح آن را در خود جای داده‌اند.

محور تهران – اورشلیم: بازسازی و تحکیم همه‌جانبه‌ی محور راهبردی تهران – اورشلیم است که می‌تواند در آینده، ایران را بار دیگر به بازیگری سازنده در معادلات و مشکلات منطقه‌ای تبدیل کند. ایران با اسرائیل نه تضاد منافع، که اشتراک منافع دارد. ایران با اسرائیل هم‌مرز نیست که با آن مناقشه‌ی مرزی داشته باشد؛ ایران با اسرائیل پدرکشتگی ندارد که از آن دعوی خسارت کند؛ اسرائیل طاق نصرت قادسیه در اورشلیم بنا نکرده و از کلاه‌خودهای گلوله‌خورده‌ی سربازان ایرانی چیدمان و اینستالیشن هنری نساخته است؛ حوزه منافعِ راهبردی ایران، از تنگه هرمز تا مازندران، با حوزه منافع راهبردی اسرائیل، از تنگه تیران تا مدیترانه، تضاد سوق‌الجیشی ندارد… اقتصادهای دو کشور، یکی اسرائیلی و متکی بر نوآوری و فن‌آوری در جغرافیایی محدود و دیگری ایرانی و بالقوه برخوردار از جمعیتی جوان و انبوه و جغرافیایی گسترده در چهارراه جاده ابریشم، بیش از آنکه رقیب یکدیگر باشند، می‌توانند مکمل هم باشند و با هم‌افزایی در عصه‌های مختلف، پیشروترین محور اقتصادی و تجاری و مالی منطقه را تشکیل دهند. دو دیاسپورآی ایرانی و یهود، از پیشروترین جمعیت‌های پراکنده در آمریکا و اروپا، می‌توانند در قالب همکاری‌های فرهنگی، هنری، رسانه‌ای و سیاسی به پیشبرد منافع مشترک راهبردی ایران و اسرائیل کمک کنند.

Source: مقاله ای از رامین پرهام – BBC Persian